Color Doppler ultrazvuk je vrhunska dijagnostička metoda koja omogućava pregled struktura, tj. svih solidnih organa (jetra, slezena, bubrezi, štitna žlijezda, jajnici, limfni čvorovi, itd.). Color funkcija omogućava pregled krvnih sudova, arterija i vena kao i patoloških promjene na njima (suženje, proširenje, krvni ugrušci).
Doppler funkcija omogućava mjerenje protoka i brzine krvi kroz krvne sudove. Ove dvije funkcije omogućavaju ultrazvučni pregled organa i otkrivanja patoloških krvnih sudova koje stvaraju mnogi tumori, što omogućava ranu dijagnozu i otkrivanje zloćudnih tumora. Upravo zbog ove mogućnosti, Color Doppler ultrazvuk postao je ključna dijagnostička metoda kod otkrivanja mnogih tumora i u ranom otkrivanju karcinoma jajnika postao je metoda izbora.
Color Doppler ultrazvuk je nezamjenjiva metoda za procjenu morfologije i funkcije srca kao i velikih krvnih žila (aorti). Ova metoda neophodna je u praćenju stanja srca, kod povišenog krvnog pritiska, poremećaja srčanog rada, nakon infarkta srca, kao i svih zahvata na srcu. Zahvaljujući velikom broju informacija koje pruža, neinvazivnosti i mogućnosti čestih kontrola, ova metoda postala je nerazdvojni dio dijagnostike cerebrovaskularnih oboljenja i oboljenja perifernih krvnih sudova i aorte. Ultrazvučnim pregledom arterija otkriva se postojanje ateromatoznih plakova i procenat suženja krvnog suda plakom. Color doppler metodom mjeri se brzina proticanja krvi kroz arterije i određuje da li je dotok u pojedina tkiva i organe dovoljan. Ovim pregledom dijagnostikuju se i druga oboljenja krvnih sudova kao što su aneurizme, tromboflebitisi i flebotromboze.
Color doppler ultrazvuk potpuno je bezopasna, bezbolna i neinvazivna metoda koja se može raditi neograničeni broj puta bez ikakvih neželjenih posledica po zdravlje pacijenta. Najčešće se radi na krvnim sudovima ruku i nogu, kao i glave i vrata.
ULTRAZVUČNI PREGLEDI
Primjena ultrazvuka u ginekologiji i akušerstvu
Postoje dvije najčešće metode koje se koriste u ultrazvučnom pregledu.
Transabdominalni metod je najstarija i poznata je svim trudnicama. Nakon stavljanja gela, ginekolog prislanja sondu na trbuh. Gel se nanosi da bi omogućio lakši prijenos zvučnog talasa od sonde do kože. Ova pretraga se izvodi dok trudnica ima “optimalno punu” mokraćnu bešiku. Razlog zbog čega trudnica u ranoj trudnoći mora imati punu bešiku jeste što ultrazvučni talas ne prolazi dobro kroz gasove u crijevima.
Transvaginalni ultrazvuk se uglavnom izvodi sa praznom bešikom sa posebno oblikovanom sondom koja se stavlja u vaginu. Na ovaj način ljekar može generalno jasnije videti strukturu i s većom rezolucijom, jer gleda mnogo bliže nego transabdominalnom metodom. Iz tehničkih razloga, ultrazvučni talasi iz transvaginale sonde ne putuju tako duboko u tijelo kao ultrazvučni talasi iz transabdominalne sonde. Zato, dok se materica nije jako uvećala, transvaginalni ultrazvuk je ograničen na prvi trimestar, ali može poslužiti i u kasnijoj trudnoći.
Najčešći razlozi za ultrazvučni pregled u trudnoći: utvrđivanje termina porođaja, otkrivanje da li je bilo krvarenja u početku trudnoće i da li se trudnoća odvija normalno, utvrđivanje višeplodne trudnoće (više od jedne bebe), u kasnijoj trudnoći položaj placente, fizički razvoj bebe i, koliko je moguće, provjera da nema abnormalnosti, i dr.
Ultrazvuk abdomena i male karlice
Ovim pregledom se dobija uvid u stanje abdominalnih organa: jetre, žučne kese, pankreasa, bubrega, slezine, mokraćne bešike, prostate, materice, jajnika. Zahvaljujući jednostavnosti izvođenja pregleda i neškodljivosti, ultrazvuk predstavlja pouzdanu i efikasnu metodu u otkrivanju oboljenja abdominalnih organa. Da bi se obavio ovaj pregled pacijent ne treba da jede i pije 6 – 8 sati pre pregleda. Za pregled male karlice potrebno je da pacijent na pregled dođe sa punom mokraćnom bešikom.
Ultrazvuk dojki
Ultrazvuk je široku primenu dobio u dijagnostici oboljenja dojke, jer je neškodljiv i efikasan. Preporučuje se svim ženama da nakon 30 godine života redovno kontrolišu dojke, što znači da je minimalno potrebno jednom godišnje uraditi ovaj pregled. Uz samopregled dojki i eho dojki može se uvijek na vrijeme otkriti eventualno postojanje patoloških promjena u dojkama što pojednostavljuje i olakšava liječenje. Ovaj pregled se kod žena u fertilnom periodu radi 7 dana nakon prestanka krvarenja kod menstrualnog ciklusa.
Ultrazvučni pregled štitne žlijezde
Patološke promjene štitne žlijezde se jednostavno i efikasno otkrivaju ovom metodom. Eho štitne žlijezde uz laboratorijske nalaze hormona, kao i uz pregled endokrinologa i endokrinog hirurga predstavlja pouzdanu metodu za otkrivanje oboljenja i praćenje dejstva terapije.
Ultrazvučni pregled testisa
Eho testisa je jednostavan i brz pregled koji sa velikom sigurnošcu otkriva eventualne ciste, tumore i druga oboljenja testisa. Za ovaj pregled nije potrebna priprema.
Kolor dopler duplex scan
Ultrazvuk je široku primjenu našao u morfološkom i funkcionalnom ispitivanju stanja krvnih sudova. Ovaj pregled omogućava prikaz strukture krvnog suda i funkcionalnih svojstva cirkulacije. Zahvaljujući velikom broju informacija koje pruža, neinvazivnosti i mogućnosti čestih kontrola, ova metoda je postala nerazdvojni dio dijagnostike cerebrovaskularnih oboljenja i oboljenja perifernih krvnih sudova i aorte. Ultrazvučnim pregledom arterija se otkriva postojanje ateromatoznih plakova i procenat suženja krvnog suda plakom. Kolor dopler metodom se mjeri brzina proticanja krvi kroz arterije i određuje da li je dotok u pojedina tkiva i organe dovoljan. Ovim pregledom se dijagnostikuju i druga oboljenja krvnih sudova kao što su aneurizme, tromboflebitisi i flebotromboze.
Ultrazvučni pregled dječijih kukova
Razvojni poremećaj kuka – displazija kuka ili urođeno iščašenje kuka je relativno čest poremećaj u razvoju djeteta koji se javlja u prvih 12 meseci razvoja. Preporuka Svjetske Zdravstvene Organizacije pedijatara je da se na svaka tri mjeseca u 1 godini života uradi eho kukova kako bi se na vrijeme spriječilo razvijanje ovog razvojnog poremećaja.
PREGLED KRVNIH SUDOVA GORNJIH I DONJIH EKSTREMITETA
Pregledom arterijskih krvnih sudova ekstremiteta određuje se postojanje aterosklerotičnih plakova (ili drugih rjeđih bolesti zida krvnog suda) i precizno mjeri stepen stenoze i dužina stenoziranog segmenta. Promjene na nogama se u početku ispoljavaju kao grčevi prilikom opterećenja-hodanja (intermitentne klaudikacije) koje nastaju prilikom suženja krvnog suda preko 50% (ili kasnije i u mirovanju) kod stenoze visokog gradusa. Promjene na rukama su rijetke, manifestuju se takođe kao prolazni-intermitentni simptomi slabosti u toku aktivnosti ili trajno kao trnci ili hladnoća u jednoj ruci. Nakon pregleda se po potrebi konsultuju ljekari specijalisti, koji odlučuje o daljoj dijagnostici i liječenju. Pregledom venskih krvnih sudova se utvrđuje duboka ili površinska venska tromboza, stanje venskih zalistaka (valvularna insuficijencija), varikoziteti-urođenja slabost zida sa proširenim venama, postojanje arteriovenskih komunikacija ili stanja koja imitiraju bolest vena (limfedem, hematom mišića, potkožni edem kod celulitisa i apscesa, stanje l. čvorova u ingvinumu ili druge fokalne promene mekih tkiva).
