Šta je kolonoskopija
Kolonoskopija je pregled debelog crijeva, koji se obavlja pomoću kolonoskopa – savitljivog instrumenta koji omogućava detaljan pregled sluznice debelog crijeva i završnog dijela tankog crijeva. Na vrhu kolonoskopa nalazi se kamera koja je povezana sa monitorom i endoskopisti omogućava da vidi sve detalje i eventualne promjene na sluznici debelog crijeva i završnog dijela tankog crijeva. Tokom kolonoskopije, uređaj se pažljivo uvodi kroz anus i prolazi kroz završni dio debelog crijeva do početka debelog crijeva (cekuma).
Kako izgleda pregled
Postupak kolonoskopije počinje tako što pacijent leži na lijevom boku, a nakon prolaska kroz sigmoidno debelo crijevo, pacijent se okreće na leđa. Tokom pregleda, ukoliko je potrebno, pacijent se može prebacivati iz jednog bočnog položaja u drugi kako bi se crijeva pomjerila u položaj koji omogućava lakši prolazak kolonoskopa.
Kada se radi kolonoskopija
Kolonoskopija se radi kod niza indikacija i simptoma koji ukazuju na potrebu detaljnog pregleda sluznice debelog crijeva, jer ovaj pregled otkriva i najsitnije vidljive promjene.
Pored toga što se kolonoskopija preporučuje kao preventivna metoda koju treba obaviti od 50-ih godina starosti bez obzira na simptome, postoje znakovi koji ukazuju da je potrebno uraditi kolonoskopiju bez odlaganja. Hitna endoskopija podrazumijeva stanja u kojima postoje krvarenja i anemije.
Kolonoskopija – simptomi
Simptomi koji ukazuju na potrebu za kolonoskopijom su:
- Promjene u probavi – hronična dijareja, zatvor ili izmjena tih stanja, kao i stalni osjećaj nepotpunog pražnjenja crijeva, mogu biti razlog za provođenje kolonoskopije radi isključivanja poremećaja debelog crijeva.
- Krvarenje iz crijeva – pojava krvi u stolici, krvavi tragovi na toaletnom papiru ili krvarenje iz anusa takođe mogu biti znakovi oboljenja u debelom crijevu, kao što su polipi ili upalne bolesti crijeva.
- Promjene u stolici – ako primijetite trajne promjene u obliku, konzistenciji ili boji stolice, kao što su prisutnost krvi, sluzi ili promjene u veličini stolice, to može biti znak potencijalnih problema koji zahtijevaju kolonoskopiju.
- Neobjašnjiv gubitak težine – ako primijetite nagli i neobjašnjiv gubitak težine, bez promjena u načinu ishrane ili fizičkoj aktivnosti, to može biti indikacija za provođenje kolonoskopije radi isključivanja tumora ili drugih ozbiljnih stanja.
- Pozitivna porodična anamneza – ako imate porodičnu historiju raka debelog crijeva, polipa ili upalnih bolesti crijeva, kolonoskopija je preventivna metoda ranog otkrivanja potencijalnih abnormalnosti.
Kako se pripremiti za kolonoskopiju
Adekvatna priprema za kolonoskopiju je veoma bitna za uspješnost pregleda. Priprema podrazumijeva čišćenje crijeva laksativima i dijetalnu ishranu kako bi se organi što bolje pripremili za pregled. Cilj pripreme je pokrenuti crijeva da se fiziološki kompletno isprazne. Pored dijetalne ishrane nekoliko dana, noć pred pregled ne treba večerati. Takođe, zbog mogućih biopsija, pet dana prije kolonoskopije treba obustaviti antikoagulacionu i antiagregacionu terapiju.
Rak debelog crijeva i kolonoskopija
Rak debelog crijeva i završnog dijela debelog crijeva je prerastao u epidemiju sa zabrinjavajućom tendencijom rasta, a podjednako obolijevaju i muškarci i žene. U Bosni i Hercegovini karcinom debelog crijeva se po učestalosti nalazi na drugom mjestu, odmah iza karcinoma pluća kod muške populacije, te iza karcinoma dojke kod žena.
Preventivnim mjerama zloćudni tumori debelog crijeva se otkrivaju u ranom i ograničenom stadijumu, u stadijumu tzv. premalignih lezija ili ranih karcinoma, kada su izgledi za izlječenje veliki, a upravo kolonoskopija predstavlja zlatni standard za rano otrkivanje raka debelog crijeva. Bitno je znati da većina karcinoma debelog crijeva nastaje iz prethodno benignih adenoma, a vrijeme prelaska iz benigne u malignu fazu traje između 10 i 35 godina, što je period u kojem se premaligne lezije mogu pravovremeno otkriti i odstraniti. Utvrđeno je da se 95% osoba kojima je karcinom debelog crijeva dijagnostifikovan u ranoj fazi izliječi u potpunosti i nastavlja da živi kao i prije bolesti.
U Poliklinici Medical Irac moguće je izvođenje kolonoskopije i sa opštom anestezijom za što manju nelagodnost kod pacijenata. U našem timu ordinira dr. Ervin Alibegović, specijalista gastroenterologije, a termin za pregled i konsultacije sa ljekarom moguće je dobiti pozivom na broj 035 366 600.